Noc paschalna jest czasem Świętym, „matką wszystkich Świętych Wigilii” - tak pisał Święty Augustyn. Już tylko z tego powodu interesuje nas ona szczególnie, jako że nocne czuwanie połączone z modlitwą stanowi ważny element zakonnej obserwancji. Wigilia paschalna objawia nam sens wszystkich naszych czuwań, ponieważ właśnie ta noc jest czasem, w którym Kościół trwa w oczekiwaniu na powrót swego Pana i Oblubieńca (Mt 25, 13) oraz umacnia swą wiarę i nadzieję przez słuchanie słowa Bożego i Śpiew.

Ten kulminacyjny punkt roku liturgicznego jest przełomowym momentem w tajemnicy zbawienia. Ukazuje Śmierć i zmartwychwstanie jako dwie strony tej tajemnicy i łączy je w jedną całość, stając się Paschą Przejściem.

Jednak Kościół nie tylko wspomina Paschę Chrystusa, ale również celebruje ją w sposób sakramentalny, to znaczy uobecnia jej niepojętą moc, Tym samym tajemnica Paschy okazuje się tajemnicą Kościoła, a życie Chrystusa - jego Głosy - staje się udziałem całego Ciała. Dokonuje się to najpełniej w dwóch wielkich sakramentach,

sprawowanych tej nocy przez Kościół - w chrzcie, przez który tajemnica śmierci i zmartwychwstania Chrystusa urzeczywistnia się w wierzących (Rz 6, 3-8), oraz w Eucharystii, będącej pamiątką tych wydarzeń, a także miejscem spotkania z uwielbionym Jezusem.

Zmartwychwstanie nie jest jedynie osobistym triumfem Chrystusa, lecz także naszym zwycięstwem, które już odnieśliśmy: „Razem z Chrystusem powstaliście z martwych". Na pozór nic się nie zmieniło - ani w nas, ani wokół nas. Cierpienie i Śmierć trwają nadal. A jednak wszystko uległo zmianie, wszystko stało się nowe, Bóg złożył w nas zaczyn nowego stworzenia. Będzie on nas stopniowo przemieniał w Chrystusa, aż do dnia, w którym wydamy owoce życia wiecznego. Cały wszechświat został przemieniony napełniony nową nadzieją. Słusznie więc przyroda - w której Śmierć Chrystusa wywołała takie poruszenie (Mt 27, 51) - budzi się w tym czasie do życia. Okrywa się pięknem kwiatów i Świeżą zielenią liści, Śpiewa radosnym głosem ptaków, a ciepłym dotykiem promieni słonecznych okazuje swą życzliwość stworzeniom. Jest to prawdziwe błogosławieństwo dla nas, ludzi żyjących na półkuli północnej. Chrystus zmartwychwstał! Wszystko odzyskuje sens, rodzi się nadzieja, wypełnia się obietnica życia, pragnienie wiecznej miłości nie pozostanie niespełnione. To właśnie jest Dobra Nowina.

Nasze życie również powinno się zmienić, to staje się oczywiste. Ale co mamy robić? I szukajcie tego, co w górze, gdzie przebywa Chrystus, zasiadający po prawicy Boga. Dążcie do tego, co w górze, nie do tego, co na ziemi" (Kol 3, 1-2). Określenia „W górze” i „na dole" są jedynie obrazami. Moglibyśmy posłużyć się terminami „wewnątrz" i „na zewnątrz”. Oznaczają one, że odkąd zostaliśmy zanurzeni w życie Zmartwychwstałego, doczesny świat już nam nie wystarcza. Jesteśmy stworzeni do czegoś innego, do wiecznego życia w Jego miłości. To stanowi nasz cel, do którego powinny zmierzać wszystkie nasze wysiłki. Czy nie na tym właśnie polega chrześcijańskie życie monastyczne?

Zostaliśmy wybrani do życia wiecznego, staliśmy się innymi osobami. „Umarliście bowiem i wasze życie jest ukryte z Chrystusem w Bogu”. W naszych żyłach płynie życie Chrystusa Zmartwychwstałego - nasze prawdziwe życie. Jest ono ukryte - w Bogu, ale jednak ukryte. Można je ujrzeć tylko oczami wiary... i tylko w ciemności.

Prowadzimy naprawdę szczególny rodzaj egzystencji! Jakże głęboka jest tajemnica chrześcijaństwa: „Obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze się nie ujawniło, czym będziemy” (1 J 3, 2a). Życie łaską jest rzeczywistością należącą do porządku nadziei, jest dążeniem ku temu, czym w ukryty sposób już się staliśmy Nie chodzi tu o organiczny, który obserwujemy na przykład u roślin. Treść naszego życia stanowi miłość i poznanie. Jest ono w pełnym tego słowa znaczeniu osobowe, ponieważ polega na uczestnictwie w życiu Boga. On zaś jest samym Życiem, Prawdą i Miłością. Nasze życie ma swoje imię Chrystus. Zrodziło się ono z wydarzenia historycznego śmierci i zmartwychwstania Jezusa zaś swoją pełnię osiągnie w innym wydarzeniu: Jego powtórnym przyjściu na końcu czasów.

 „Gdy się ukaże Chrystus, nasze życie, wtedy i wy razem z Nim ukażecie się w chwale" (Kol 3, 4).

„[…]będziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest- (l J 3, 2b).

 Człowiek modlitwy wypowiada te słowa szeptem. Pewnego dnia rozpierzchną się ciemności życia kontemplacyjnego tu, na ziemi. Wówczas nie tylko ujrzymy Chrystusa, ale też zostaniemy w Niego przemienieni to znaczy nareszcie będziemy sobą. „Przyjdź Panie Jezu!”

Kościół oczekuje powrotu Pana, trwając w wielkanocnej radości. Wiedziony niezawodnym instynktem, nie celebruje jednak Jego mocy ani sprawiedliwości, ale Jego miłość. Zmartwychwstanie jest bowiem wyrazem potęgi życia i miłości. W tę Świętą noc jawi się ono jako radość, pokój i nadzieja; jako Światło, które rozbłysło pośród mroków nocy — nowe, zachwycające, nieśmiałe, a jednak silniejsze niż Śmierć. Piękno, pod którego dotykiem drżało moje serce, miłość namacalna, a przecież nieuchwytna, rzeczy niewypowiedziane, których mogłem się jedynie domyślać i których obecność czasem przeczuwałem --- pewnego dnia to wszystko powstanie z prochu Śmierci do wiecznego życia, i to właśnie będzie Chrystus. Mój Boże, wiem, że to szaleństwo, ale wierzę w nie! I nawet jeśli się mylę, nie zawiodę się. Bez tego nieskończonego horyzontu nie byłbym człowiekiem. Jeśli ostatnie słowo nie należy do miłości, jeżeli miłość nie jest wieczna, wszystko traci sens.

Dzień oczekiwania. Chrystus został pochowany. Kościół zachowuje milczenie, aby przez medytację i modlitwę wzmocnić swą nadzieję i wiarę. Również i ten dzień dobrze jest spędzić w samotności, zagłębiając się w tajemnicę zstąpienia Chrystusa do otchłani. Stanowi ona niejako kontynuację aktu upokorzenia Jezusa na krzyżu; potwierdza też realność Śmierci Tego, który naprawdę doświadczył oddzielenia duszy od ciała. On powróci do życia z samego dna Otchłani. Już samo zstąpienie tam Chrystusa zapowiada zwycięstwo On zszedł do tych, którzy na Niego czekali, aby ogłosić im zbliżające się wyzwolenie.

Ostatnie dni, spędzone przez nas w odosobnieniu, zdają się ukazywać najgłębszy sens monastycznej samotności. W swej istocie pozostaje ona bowiem uczestnictwem w tajemnicy Chrystusa, w Jego odkupieńczej samotności i miłosnym zjednoczeniu z Ojcem w Duchu Świętym.

     "Cierpienie zwłaszcza gdy łączy się z silnym, fizycznym bólem jest tajemnicą samotności, kraino, do której człowiek wchodzi sam, nie zdolność do rzeczywistego uczestniczenia cierpieniu ukochanej osoby i fizycznego dzielenia go z nią samą staje się przyczyną największego bólu dla najbliższych. Mogą oni przeżywać cierpienie innych w takim stopniu, w jakim sami pozostają zdolni do kochania, współodczuwania i wrażliwości. Wówczas tworzy się między ludźmi silna i głęboka więź. W odczuwaniu bólu dochodzimy jednak do takiego miejsca, w którym już nikt nie może nam towarzyszyć. Dotyczy to szczególnie Chrystusa, ponieważ miara cierpienia zależy od głębi ludzkiego wnętrza, od zdolności do miłowania i od wrażliwości. Któż więc może towarzyszyć Panu w Jego cierpieniu?

     Dziś powinniśmy spędzić jak najwięcej czasu w samotności swoich cel. W ten sposób dzielimy z Chrystusem Jego samotność. Nie trzeba długo medytować ani czynić głębokich przemyśleń. Należy tylko trwać u stóp krzyża w wewnętrznym milczeniu, kierując cało uwagę serca na Jezusa.  Wszelki sprzeciw, nawet ten, który wynika z miłości, wydaje się nie na miejscu - Jego cierpienie pozostaje zbyt wielkie.  Bądźmy przy Nim to wszystko.

  Odczytywanie opisu Męki Pańskiej staje się czytaniem najbardziej „sakramentalnym". To w tyłu momencie Chrystus jest wyśmiewany, raniony, przybijany do krzyża, opuszczony przez Ojca. Właśnie w tej chwili odczuwa pragnienie, przebacza swoim katom, oddaje Ojcu swego ducha i umiera. To wszystko dzieje się w naszej obecności. Stoimy po stronie oprawców, czy współcierpimy razem z Maryją? Czy na pewno znamy odpowiedź na to pytanie?

      Wielka modlitwa powszechna rozlewa na cały Świat łaskę i przebaczenie, wysłużone dla nas na krzyżu, podobnie jak krew i woda, wypływające z otwartego boku Chrystusa, oczyszczają i ożywiają całą ziemię; tę biedną, zamieszkałą przez ludzi ziemię, która tak bardzo tego potrzebuje.

    Z bosymi stopami adorujemy krzyż, podczas gdy w świątyni rozbrzmiewa śpiew responsoriów - głos cierpiącego Sługi. Całuję przebite stopy mego Zbawiciela i mojego Boga. Cóż to za szalona miłość - Krzyż!"

     "Ten dzień ma dla mnie szczególne znaczenie, bowiem kryje on w sobie piękno i ciepło, których nie znajduję nigdzie indziej. Uczucia te przebijają najmocniej z ostatnich wypowiedzi Jezusa, które odczytujemy podczas Mandatum i Mszy Świętej. Te słowa brzmią jak symfonia o cudownej harmonii — lekkiej, poruszającej serce, prostej, lecz jakże głębokiej. Święty Jan, obdarzony kontemplacyjna, a zarazem muzyczną wrażliwością, odcisnął swoje piętno na przytaczanych słowach Jezusa — zwłaszcza w tym, co dotyczy ich zewnętrznej formy, Jednak to serce Mistrza jest lirą, której struny porusza uczeń. Patrzymy na Chrystusa w kulminacyjnym momencie Jego życia.

     Dokonywany przez przeora obrzęd Mandatum - umycia nóg wszystkim mnichom zgromadzonym w kapitularzu — wyraża w prostych gestach pokorę Sługi Pańskiego, który staje się naszym sługą dla miłości Boga. Właśnie w tym momencie przeor najbardziej uosabia Chrystusa, a sam obrzęd staje się niejako sakramentem jego pasterskiej godności.

      Msza Święta — wspomnienie Ostatniej Wieczerzy i ustanowienia sakramentu Chrystusowej miłości — promieniuje w tym dniu szczególną jasnością i prawdą. Miłość przenika nasze serca z kamienia i zmienia je w serca z ciała. Pan nazywa nas swoimi przyjaciółmi i w cieniu krzyża daje nam swoją radość. Ta radość, zrodzona z bólu przyjętego z miłości, staje się silniejsza od cierpienia i śmierci.

 „To wam powiedziałem, aby radość moja w was była i aby radość wasza była pełna. To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem. Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich" (T 15, 11-13).

     Miłość na wzór Jezusa jest prawem naszego życia i naszą najgłębszą prawdą, zrodzoną z Jego miłości. Stanowimy jedno wraz z Nim, pozostajemy też zjednoczeni między sobą. Chleb, który spożywamy - Ciało Chrystusa - przemienia nas w Niego i sprawia, że stajemy się jednym ciałem. Przyjmując wino, które jest Jego Krwią, napełniamy się Duchem miłości."